Postępowanie dowodowe można przeprowadzić bez instytucji zabezpieczania dowodów, zgodnie z art. 310 i następnymi k.p.c. Służy do tego instytucja protokołu stanu faktycznego. W porównaniu do praktyki organów egzekucyjnych krajów Europy Zachodniej jest to instytucja wykorzystywana w Polsce niezwykle rzadko. Jak sporządza się protokół stanu faktycznego i do czego można go wykorzystać? Poniższy artykuł odpowiada na te pytania.
Czym jest protokół stanu faktycznego?
W rozumieniu art. 244 k.p.c. protokół stanu faktycznego to dokument urzędowy, w którym komornik obiektywnie ocenia i spisuje zastany stan rzeczy. To bardzo dokładny opis faktu i obserwacji, które organ egzekucyjny dokonuje w czasie rzeczywistym – jest w pełni obiektywny, pozbawiony własnych odczuć. Komornik sądowy to osoba uprawiona do sporządzenia protokołu stanu faktycznego, co wynika z art. 3 ust. 4 pkt ustawy o komornikach sądowych.
Co daje protokół stanu faktycznego?
Podczas postępowania cywilnego, karnego, sądowo-administracyjnego, protokół można wykorzystać jako silny materiał dowodowy. Potwierdza to zapis w art. 252 k.p.c., który stanowi o tym, że „strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić”. Dzięki protokołowi nie ma konieczności zabezpieczania dowodów.
Kto i kiedy może złożyć wniosek o sporządzenie protokołu stanu faktycznego?
Przed wszczęciem postępowania sądowego, wniosek do komornika może złożyć każda zainteresowana osoba, która ma interes prawny. Może to być osoba, która wie, że będzie pozwana lub osoba, która chce wszcząć postępowanie. Jeżeli sprawa jest w toku, komornik może sporządzić protokół na wniosek sądu lub prokuratora.
Co zawiera protokół stanu faktycznego?
Według art. 809 k.p.c. prawidłowo sporządzony protokół powinien zawierać:
- oznaczenie miejsca i czasu czynności,
- imiona i nazwiska stron oraz innych osób uczestniczących w czynności,
- sprawozdanie z przebiegu czynności,
- wnioski i oświadczenia obecnych,
- wzmiankę o odczytaniu protokołu,
- podpisy obecnych lub wzmiankę o przyczynie braku podpisu,
- podpis komornika.
Protokół nie może być sporządzony na podstawie odczuć, hipotez, związków przyczynowo-skutkowych i publicznych źródeł informacji.
Jaki jest koszt protokołu stanu faktycznego?
Zgodnie z art. 42 ustawy o kosztach komorniczych, koszt protokołu stanu faktycznego wynosi 400,00 złotych.
Protokół stanu faktycznego to instytucja niezwykle wiarygodna, ponieważ jest poparta autorytetem funkcjonariusza publicznego, którym jest m.in. komornik sądowy w Tychach. Warto odpowiednio się zabezpieczyć i skorzystać z możliwości sporządzenia dokumentu, aby podczas postępowania posiadać silny materiał dowodowy i tym samym usprawnić przebieg sprawy.
